Groot Kormelink, oprichter van bureau Sparc Architecture in Enschede, had tot voor een paar jaar geleden ook nooit van bouwbiologie gehoord. Maar het gevoel dat er iets miste was er wel. “Duurzaam bouwen is een container begrip geworden. Een paar zonnepanelen en wat meer isolatie en we vinden het al snel duurzaam. Maar is dat wel echt duurzaam? Vroeg ik me af. Toen kwam ik de bouwbiologie tegen en die beantwoorde mijn vragen.

Bouwbiologie gaat namelijk veel verder dan duurzaam of biobased bouwen. Kort door de bocht zou je kunnen stellen dat je bij biobased bouwen kijkt naar de materialen en bij duurzaam bouwen naar het energieverbruik of besparing. In de bouwbiologie kijken we naar alle aspecten van de bouw: het ontwerp, de materialen, het binnenklimaat, lucht en luchtvervuilers, geluid en geluidsisolatie, natuurlijke bouwmethodes, de technische installaties, energie efficient ontwerp, verwarming en ventilatie, veiligheid en ergo-nomie, straling, kleurgebruik, licht en verlichting en afwerkingen. Een duurzaam gebouw is lang niet altijd gezond; een bouwbiologisch gebouw is wél altijd duurzaam en gezond.”

CHEMISCHE STOFFEN

In de bouwbiologie is het binnenklimaat een belangrijk thema. “Het binnenklimaat bestaat uit de vier componenten: lucht, temperatuur, luchtvochtigheid en elektroklimaat, en die vier beïnvloeden elkaar op allerlei manieren. Daarnaast worden de componenten op hun beurt weer beïnvloedt door (bouw)materialen, con-structietype en soort en mate van isolatie.” vertelt Groot Kormelink. In veel woningen is de binnenlucht niet goed. “Het Longfonds geeft bijvoorbeeld ook aan dat de binnenlucht in veel Nederlandse huizen over het algemeen slechter is dan buiten. En dat terwijl we vaak wel 20 à 22 uur per dag binnen zijn.” (bron)

De oorsprong van slechte binnenlucht is te vinden in de introductie van 10-tallen miljoenen synthetische/chemische stoffen halverwege de vorige eeuw. Denk aan oplosmiddelen in verf of vlamvertragers in textiel. Of het onderwerpen van materialen aan allerlei processen om ze sterker of juist buigzamer, ze brandwerend, schimmelwerend of vochtafstotend te maken.

“Nu zou je denken dat we met de wetenschap van de schildersziekte voorzichtig zijn met de chemicaliën in verven. In een recent Deens onderzoek van augustus van dit jaar kwam echter allerlei alarmerende zaken naar voren over chemische middelen die nog steeds in verf te vinden zijn. Formaldehyde, bekend om zijn potentiële gezondheidsrisico’s, was aanwezig in 11 van de 30 monsters, weliswaar in lage concentraties. In sommige verven werden zware metalen als lood, chroom en zink gedetecteerd, waarbij de zinkniveaus de limieten voor schoon afval (!) overschreden. Er waren 2 verven die uitzonderlijke hoge beginemissies hadden qua VOS uitstoot. In 2 op de 3 monsters werd ammoniak aangetroffen.” Zie voor meer informatie het volledige onderzoek

Zoals al aangegeven kunnen VOS negatieve invloed hebben op je gezondheid. De eerste emissies van VOS en ammoniak kunnen acute gezondheidsklachten veroorzaken. Zoals problemen met de luchtwegen en huidirritatie of overgevoeligheid. Het is daarom van belang om tijdens en na het verven goed te ventileren en blootstelling tot een minimum te beperken. Er zijn ook gevolgen voor het milieu, zoals bodem- en waterverontreiniging door onjuiste verwijdering van verf die schadelijke metalen bevat. De mogelijke problemen voor de mens en de natuur onderstrepen de noodzaak van het gebruik verven op natuurlijke basis. Onderstaande wordt in het Deense onderzoek aanbevolen:

• kies verven met minder of geen schadelijke chemicaliën
• let op goede ventilatie
• vermijd pas geverfde ruimtes de eerste 2 tot 3 dagen

Zo kan het gezondheidsrisico beperkt worden.